اثرات عوامل زمین‌­شناختی بر شکل­‌گیری هندسه رودخانه قزل­اوزن سفلی و روند جابه‌جایی در بازه کوهستانی و دشت سیلابی

Authors

  • حمیدرضا پیروان دانشیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
  • علی جعفری‌اردکانی مربی، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
  • محسن شریعت‌جعفری استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
Abstract:

به‌منظور شناخت عوامل موثر بر مورفولوژی رودخانه قزل­‌اوزن در حدفاصل بین سد استور تا سد منجیل در دو بازه سنگی و دشت سیلابی بازه‌ای به‌طول تقریبی 195 کیلومتر انتخاب و در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی شکل رودخانه، از نقشه‌های توپوگرافی و عکس‌های هوایی با مقیاس 50000:1 سال‌های 1334 و 1371 استفاده شد. پس از ترسیم پلان رودخانه، مشخصات هندسی رودخانه از جمله عرض، طول موج و ارتفاع حلقه‌های مئاندر، ضریب سینوزیته، شعاع و دامنه نوسانات حلقه‌های مئاندر و عوامل هندسی دیگر اندازه­‌گیری شد. نتایج نشان داد که مقادیر میانگین زاویه مرکزی حلقه­‌های مئاندر و ضریب سینوزیته تنگ­‌دره رودخانه به‌ترتیب 140.55 درجه و 1.46 از بازه دشت­ سیلابی به‌ترتیب 105.08 درجه و 1.22 بیشتر است، بنابر­این رودخانه در بازه کوهستانی پرپیچ و خم‌دار­تر است. جابه‌جایی جانبی رودخانه قزل‌­اوزن در بازه دشت­ سیلابی نیز مطالعه شد که 63.3، 26.6 و 10.1 درصد موارد به‌ترتیب به‌سمت ساحل چپ، راست و به هردو سو در اثر چندشاخگی به‌وقوع پیوسته و لذا جابه‌جایی کلی رودخانه به‌سمت ساحل چپ است که منطبق با جهت فشارش تکتونیکی ناشی از حرکات صفحات تکتونیکی در این ناحیه است. این موضوع اثر تکتونیک را بر الگوی رودخانه حتی در بازه دشت­ سیلابی به اثبات می­‌رساند. تنش برشی هیدرولیکی محاسبه شده رودخانه در بازه سنگی 150 پاسکال است، حال آن‌که مقاومت برشی سنگ­‌های آتشفشانی کانال رودخانه در این بازه 150 مگاپاسکال و به‌بیان دیگر یک میلیون برابر است. بنابراین، فرایندهای فرسایش رودخانه­‌ای نمی­‌تواند تنگ‌دره سنگی این رودخانه را به‌وجود آورده باشد. برای اثبات این موضوع، شیب و جهت شیب درزه‌های کانال سنگی رودخانه در 10 ایستگاه و 439 درزه به‌کمک کمپاس در صحرا برداشت شد. در ضمن خط مرکزی مسیر رودخانه در بازه سنگی از روی نقشه­‌های توپوگرافی رسم و در فواصل 250 متری به قطعات مستقیم، تقسیم و زاویه هر قطعه نسبت به شمال جغرافیایی تعیین شد. دیاگرام گل‌سرخی، جهات درزه­‌های کانال سنگی رودخانه و جهات مسیر قطعات مستقیم رودخانه، مشابهت زیادی نسبت به هم نشان دادند. این تحقیق نشان داد که رودخانه قزل­‌اوزن در بازه کوهستانی دارای یک طرح اولیه نئوتکتونیکی بوده و مسیر آن در تنگ‌دره، تابع شکاف‌هایی است که از پیش وجود داشته‌ و تنها رودخانه توانسته نسبت به تعمیق و تعریض آن کوشش نماید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثرات عوامل زمین ­شناختی بر شکل­ گیری هندسه رودخانه قزل­اوزن سفلی و روند جابه جایی در بازه کوهستانی و دشت سیلابی

به منظور شناخت عوامل موثر بر مورفولوژی رودخانه قزل­ اوزن در حدفاصل بین سد استور تا سد منجیل در دو بازه سنگی و دشت سیلابی بازه ای به طول تقریبی 195 کیلومتر انتخاب و در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی شکل رودخانه، از نقشه های توپوگرافی و عکس های هوایی با مقیاس 50000:1 سال های 1334 و 1371 استفاده شد. پس از ترسیم پلان رودخانه، مشخصات هندسی رودخانه از جمله عرض، طول موج و ارتفاع حلقه های م...

full text

بررسی خودپالایی بازه کوهستانی رودخانه عباس‎آباد همدان

در این مطالعه ظرفیت خودپالایی رودخانه عباس‌آباد همدان با استفاده از مدل QUAL2KW، مبتنی بر شبیه‌سازی پارامترهای DO، BOD، COD، NH4، NO3 و PO4، با در نظر گرفتن استانداردهای کیفی آب در دو بازه طولی 86/1 و 33/4 کیلومتر ارزیابی شد. نتایج نشان‌دهنده افزایش DO و NO3 به‌ترتیب به میزان 5 و 15 درصد در کل رودخانه می‌باشد. ارتقاء کیفیت آب رودخانه از نظر شاخص‌های BOD و COD به‌میزان 45 درصد، و کاهش PO4 و NH4 ...

full text

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

طبقه‌بندی مورفولوژیکی رودخانه قزل‌اوزن سفلی و روند تغییرات آن

 این پژوهش در زمینه مورفولوژی رودخانه قزل­اوزن سفلی حد فاصل سد استور تا سد منجیل در دو بازه سنگی و دشت­ سیلابی در پریود زمانی 37ساله  بر اساس نقشه­های توپوگرافی و عکس­های هوایی با بازدیدهای میدانی انجام شده است. نتایج نشان داد که رودخانه در بازه کوهستانی و دشتی با میزان ضریب پیچشی متوسط 1.46 و 1.22 به‌ترتیب در زمره رودخانه پیچان‌رودی و سینوسی دسته­بندی می­شود. در بازه دشتی در حد فاصل سد پاوه­رو...

full text

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

full text

بررسی رفتار پیچان رودها در دشت های سیلابی نواحی نیمه خشک، مطالعه موردی: دشت های سیلابی دامنه های جنوب شرقی کوهستان سهند (رودخانه شور و قره آغاج)

ایجاد پیچ وخم های زیاد، از ویژگی های مهم بیشتر رودخانه های جاری در نواحی نیمه خشک محسوب می شود. جابه جایی های سریع در مسیرجریان رودخانه ها، تغییر در مکان پشته های میانی و فرسایش کناری، از آثار ایجاد پیچ وخم ها در مسیر جریان رودخانه هاست. در مسیر رودخانه های جاری در دامنه های جنوب شرقی کوهستان سهند (واقع در́46 ˚ 43 تا 15 ˚47 طول شرقی واز́05 ˚ 36 تا ́20 ˚ 37 عرض شمالی )پیچ وخم های زیادی قابل مشاهده ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 4

pages  377- 389

publication date 2015-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023